“Een mooie theepot is fijner dan dertien-in-een-dozijn-kantoor-kan. Een mooi huis woont prettiger dan de zoveelste portiekwoning. En een mooie toptakenwebsite is lekkerder dan een alleen-maar-functionele,” vonden we hier in februari van dit jaar. Op 1 september ging de nieuwe website van de Gemeente Oegstgeest live. De gemeente koos voor een toptakenwebsite maar wilde daarnaast een warme 'dit-is-ons-dorp'-uitstraling, met veel beeld en zelfs met video.
Dit artikel werd ook gepubliceerd op Frankwatching
Naar aanleiding van het hierboven aangehaalde artikel van februari ontstond op deze site een vakdiscussie over functionaliteit en vorm van toptakenwebsites. Nu de website van de Gemeente Oegstgeest live is, willen we – in alle bescheidenheid – terugkomen op de discussie en met de Oegstgeest-casus een alternatief laten zien voor de louter functionele tendens.
Toptaken
Het beste is natuurlijk om een serieus toptaken-onderzoek te laten uitvoeren door een bureau. Dan weet je echt 100 procent zeker dat je je toptaken goed kiest. De gemeentekas van Oegstgeest vroeg echter om een pragmatischer aanpak. We hadden vanuit de statistieken van de vorige website een aardig idee waar bezoekers voor kwamen. Bovendien hebben we uitgebreid ons licht opgestoken bij toptaken-websites van andere gemeenten. Door Vught, Tilburg en Lansingerland is het pad geplaveid. Natuurlijk verschillen accenten per gemeente, maar gemeentelijke dienstverlening is óók gewoon gemeentelijke dienstverlening. Overal willen burgers paspoorten aanvragen, iets met grofvuil of melden dat een stoeptegel gevaarlijk los ligt.
Op basis van de statistieken en wat we vonden bij andere gemeentewebsites kwamen we tot de volgende opzet:
Usabilitytest
Het interactie-ontwerp legden we voor aan inwoners van Oegstgeest. We wilden voor de bouwfase een check op wat we bedacht hadden. De test verliep prima, onze aannames bleken te kloppen.
Echter, één uitkomst van de test was opvallend. In lijn van wat we bij beroemde gemeentelijke toptakenwebsites tegenkwamen, plaatsten we ‘afspraak maken’ als eerste toptaak op de website. Je moet namelijk voor veel gemeentelijke diensten een afspraak maken. Geen van de deelnemers aan het onderzoek maakte gebruik van die knop. Men wilde indien nodig wel een afspraak maken, maar pas als tweede stap. De route was steevast eerst naar ‘paspoort aanvragen’, ‘trouwen’ of ‘geboorteaangifte’ en dàn pas ‘afspraak maken’. De knop ‘afspraak maken’ sneuvelde dus als toptaak.
Hoop, geloof en liefde
Zoals gezegd wilde Gemeente Oegstgeest een warm ‘dit-is-ons-dorp’-gevoel op de website. Nu zijn er stemmen in de toptaken-discussie die zeggen dat gebruikers van gemeentewebsites daar niet op zitten te wachten en dat dit uit onderzoek blijkt.
Natuurlijk wil je gebruikers optimaal van dienst zijn. Maar daarnaast mag je je als zender ook laten zien. Zeker als gemeente, en zeker als je vindt dat je niet alleen een zakelijk administratieve organisatie bent. Een gemeente is ook een plek van thuis zijn, van geschiedenis hebben, van samen met anderen en belangrijke levensgebeurtenissen; zaken van hoop, geloof en liefde. Gemeente Oegstgeest staat daarvoor en wil dat met burgers en ondernemers delen, zonder aan website-functionaliteit in te boeten. Je moet gewoon in een paar muisklikken een ID-kaart kunnen aanvragen.
Beeld
De website van Oegstgeest zou aantrekkelijk fotomateriaal krijgen. Dat was geen moeilijke beslissing. Een goede fotograaf kreeg een opdracht en ging met het interactie-ontwerp in het achterhoofd op pad in het dorp.
Een gewaagder idee was het idee om videobeeld op de homepage te plaatsen. Geen promofilm, maar een aantal shots van herkenbare plaatsen en gebeurtenissen. Vrijwel geen story-lines, maar kleine plakjes dagelijks leven in Oegstgeest.
Een bekend voorbeeld waarbij een dergelijk concept heel goed werkt is de homepage van Airbnb. Deze website heeft één toptaak, namelijk het vinden van onderdak op reis. Wereldwijd bieden particulieren huizen, kamers en zelfs hun bank aan. De homepage biedt een zoekmodule en laat video’s van mensen op reis zien. De video’s zijn niet opdringerig. Ze inspireren: je krijgt zin om op reis te gaan.
Beeldconcept
Het beeldconcept op de website wordt voornamelijk gedragen door foto en video. Voor het overige hebben we de huisstijl van de Gemeente Oegstgeest uitgewerkt naar een online vorm anno nu. Het wapen van Oegstgeest kent stevig kleurgebruik: rood, groen en geel. Deze kleuren hebben we voor de knoppen, vlakken en balkjes in de website een beetje afgevlakt. Niet teveel, het geheel moest herkenbaar blijven, maar onbewerkt gebruik werd te heftig. We kozen voor veel witruimte voor een rustige schermopbouw. Het design is flat met hier en daar een semi-flat element, zoals een schaduw onder een knop.
Co-productie
Het project was een co-productie van een aantal partijen. Om te beginnen deed de gemeente veel zelf: analyse van de statistieken, toptaken achterhalen en de usability-test. Het interactie-ontwerp, de art-direction en het grafisch ontwerp waren in handen van Est Digital. J2TV deed de video en de fotograaf komt van Buro JP. Tenslotte werden de front-end en TYPO3 back-end gebouwd door Alternet.
Resultaat
Of zo’n toptakenwebsite met hoop, geloof en liefde daadwerkelijk gewaardeerd wordt, zal in de komende tijd moeten blijken. De website is live sinds 1 september. De Gemeente Oegstgeest houdt vinger aan de pols met statistieken en een voorgenomen onderzoek. Tot op heden zijn de geluiden positief: men vindt wat men moet vinden en waardeert de video’s als mooi maar niet afleidend. Dat stemt hoopvol. We zijn blij met wat we gemaakt hebben, maar het oordeel van de gebruiker is uiteindelijk leidend.